sakayikŞakayık

Şakayık, dikim rehberi ve bakımı

sakayik-dikim-rehberi-ve-bakimi

Şakayık, Paeoniaceae botanik ailesinde, Paeonia cinsinde yer alan çok yıllık çalı görünümlü bir bitkidir. Bahçelerde, avlularda, parklarda veya diğer yeşil alanlarda sıklıkla yetiştirilir, gür ve hoş kokulu çiçekleri çok sevilir. Her yıl erken ilkbaharda çiçek açar. Büyük, yoğun yeşil yaprakları da dekoratiftir. Ayrıca şakayık, çeşitli çiçek aranjmanlarında ve buketlerde kullanılan çiçekleri için yaygın olarak yetiştirilir.

TÜRLER VE ÇEŞİTLERİ

Çok sayıda otsu şakayık türünün yanı sıra birkaç odunsu tür (çalı) vardır. Çoğu zaman aşağıdaki otsu türleri buluruz:

sakayik-turleri-cicegi-1
Paeonia officinalis (Yabani şakayık)

Güney Avrupa’nın dağlık bölgelerine özgü bir türdür. Yaklaşık 80 cm’ye kadar boylanabilen kalın bir çalının karakteristik görünümüne sahiptir. Yapraklar büyük, iğnemsi bileşik, yoğun yeşil renktedir ve gövdeler üzerinde dönüşümlü olarak dizilmiştir. Çiçekler yalnız, terminal, büyüktür. Taç yaprakları parlak kırmızı veya pembedir.

Alt türleri:
  • Paeonia officinalis subsp. microcarpa;
  • Paeonia officinalis subsp. banatica – güneybatı Romanya, güney Macaristan, Sırbistan ve Bosna’ya endemiktir;
  • Paeonia officinalis subsp. officinalis;
  • Paeonia officinalis subsp. italica.
Çeşitleri:
  • Paeonia officinalis ‘Rubra Plena’ – büyük, kırmızı çiçekli;
  • Paeonia officinalis ‘Rosea Plena’ – büyük, pembe çiçekli;
  • Paeonia officinalis ‘Alba Plena’ – büyük, beyaz çiçekli, vb.
pembe-cicekli-sakayik-2
sakayik-tomurcugu-3
sakayik-tomurcuk-ve-cicek-4
Paeonia lactiflora (Çin şakayığı)

Doğu Asya’ya özgü, hem alçak rakımlarda hem de dağlarda ve Alplerde doğal alanda yaygın olan tür. Yaklaşık 1 m yüksekliğe ulaşabilir. Yaprakları loblu, büyük, 16 cm uzunluğunda ve 6 cm genişliğindedir. Bir gövdede her biri 9-13 beyaz veya pembe taç yapraklı 3-4 terminal çiçek bulunur.

Çeşitleri:
  • Paeonia lactiflora ‘Sarah Bernhardt’ – pembe çiçekli;
  • Paeonia lactiflora ‘Primevere’ – beyaz ve sarı çiçekli;
  • Paeonia lactiflora ‘Barbara’ – eflatun pembe çiçekli ve saçaklı yapraklı, vb.
paeonia-melez-turu-5
paeonia-bakim-ipuclari-6
beyaz-cicekli-paeonia-7
sari-cicekli-paeonia-8
peony-ayi-gulu-koruma-altinda-9
Paeonia peregrina (Ayı gülü)

Güneydoğu Avrupa ve Türkiye’ye özgü, 30-70 cm boyunda bir türdür. Loblu yaprakları ve 7-10 kırmızı taç yapraklı terminal, soliter çiçekleri vardır.

Çeşidi:
  • Paeonia peregrina var. romanica (Romanya şakayığı) – Dobrogea, Muntenia ve Moldova’nın spontane florasında bulunan, kırmızı çiçekli endemik tür.
Paeonia tenuifolia (Dar yapraklı şakayık)

Güneydoğu Avrupa’ya özgü, düşük rakımlarda spontane florada yetişen tür. Yükseklikleri 20 ila 60 cm arasında değişen gövdeleri, loblu yaprakları ve 6-8 kırmızı taç yapraklı çiçekleri vardır.

dar-yaprakli-sakayik-10
paeonia-tenuifolia-turu-tomurcugu-11
dar-yaprakli-sakayik-cicegi-12

ÇEVRESEL KOŞULLAR

Işık. Şakayık güneşli yerleri tercih eder, ancak kısmi gölgeyi de tolere eder. Gölgede zayıf büyür ve çiçek açmaz, hatta bazen kurur.

Sıcaklık. İklim koşulları açısından dayanıklı bir türdür. Hem kışın eksi sıcaklıklara hem de yazın çok yüksek sıcaklıklara dayanabilir.

Toprak. Şakayık söz konusu olduğunda, toprağın iyi drene edilmiş olması çok önemlidir, çünkü aşırı suya veya topraktaki su durgunluğuna karşı hassas bir türdür. Aynı zamanda, toprak suyu tutma kapasitesine sahip olmalıdır. Düşük alkali, nötr veya hafif asidik pH değerine sahip verimli topraklarda iyi gelişir.

paeonia-sulanmasi-13

BAKIMI

Sulama. Vejetatif gelişme döneminde şakayıklar topraktaki su eksikliğine nispeten dayanıklıdır, ancak kurak dönemde ara sıra sulama yapılması önerilir. Daha da önemlisi, bir sonraki yıl için çiçek tomurcuklarının oluştuğu sonbaharın başlarında yeterli miktarda su sağlamaktır. Sulama sırasında yapraklara su değmemeli, sadece zemin seviyesinde yapılmalıdır.

Gübreleme. Güçlü büyüme ve bol çiçeklenme için vejetatif gelişme döneminde özel gübrelerin uygulanması tavsiye edilir.

Tavsiye edilen ürünler

Her ürünün etiketindeki talimatları dikkatlice okuyun ve uygulayın

Budama. Solmuş saplar ve yapraklar yılın herhangi bir zamanında kesilebilir, kesim canlı bir tomurcuğun (boğum arası) üzerinden veya toprak yüzeyinden yapılır. Buketler veya çiçek aranjmanları için, çiçek sapları keskin bir alet (makas veya bıçak) kullanılarak çeşitli yüksekliklerden kesilebilir. Dikimden sonraki ilk 2-3 yıl içinde çiçek saplarının kesilmemesi tavsiye edilir.

Tavsiye edilen ürünler

Her ürünün etiketindeki talimatları dikkatlice okuyun ve uygulayın

Dikimi. Şakayık dikimi için önerilen dönem, toprak donmadan önce Ağustostan Ekim’e kadardır. Şakayık çok kuvvetli bir bitkidir, ancak ekilmeye karşı hassastır, bu nedenle başlangıçtan itibaren olgunlukta gerekli alanın sağlanması önerilir: 0,5-1 m² / bitki.

Tavsiye edilen ürünler

Her ürünün etiketindeki talimatları dikkatlice okuyun ve uygulayın

Çoğalma. Şakayık çimlenme yoluyla, tohumlardan, sırasıyla vejetatif yollarla, çalıyı bölerek, katmanlama yoluyla veya kök emicilerden çoğaltılabilir. Çalı bölme yöntemi en sık kullanılır. Bu işlem için en uygun dönem Ağustos ayıdır.

Tavsiye edilen ürünler

Her ürünün etiketindeki talimatları dikkatlice okuyun ve uygulayın

Hastalıklar ve zararlılar. Şakayıkların sağlığı, çeşitli böceklerin (akarlar, tripsler, yaprak bitleri, güve ve kelebek larvaları, vb.) saldırısından veya hastalıklara (çürüklük, lekeler, külleme, vb.) neden olan patojenlerin varlığından etkilenebilir. Spesifik insektisitler ve fungisitler ile önleyici ve koruyucu tedavilerin yapılması tavsiye edilir.

cicek-aranjmanda-paeonia-buketi-14
sakayik-gelin-buketi-15
paeonia-dekoratif-vazo-cicegi-16
paeonia-coagltma-ipucu-17
Ayrıca:
  • Şakayıklar bir kez dikildikten sonra özel bir bakım gerektirmeden her yıl çiçek açar.
  • Şakayıkların kışın düşük sıcaklıklara ihtiyacı vardır. Aksi takdirde bitkiler zayıf bir şekilde gelişir ve çiçek açmazlar.
  • Şakayıkların bazı kısımları ilaç endüstrisinde kullanılır (özellikle kökleri).
  • Şakayık zehirli olarak kabul edilir, bitkinin tüm kısımlarını tüketmekten kaçının!
  • Dağ şakayığı (ormangülü), Ericaceae botanik ailesine, Rhododendron cinsine ait, bahçe şakayıklarından tamamen farklı, odunsu, çalı bir türdür.
×

Bitki bakımınızda size yardımcı oluyoruz
bitkilerinizle ilgilenmek için

Makalelerimizde veya önceki görüşmelerimizde henüz çözüm bulamadıysanız, yeni bir görüşme başlatın; uzmanlarımız size yardımcı olacaktır.

Mesai saatleri içinde uzmanlarımız size 2 saat içinde cevap verecektir.

Yeni görüşme hakkında

Şakayık, dikim rehberi ve bakımı
Şakayık, dikim rehberi ve bakımı

Your information:

Adınız en fazla 30 karakter içermelidir. Karşılaştığınız sorunun detaylarını iletmek isterseniz lütfen diğer alanları doldurunuz.

The maximum document size is 59 MB.

Ekle
Bazı Resimler veya Klipler eklemek yardımcı olacaktır Resimler veya Klipler maksimum 15 sn


Daha fazla bilgi edinmek ister misiniz?

Uzmanlarımız Armuro topluluğunun tartışmalarına faydalı bilgiler ve çözümlerle katkıda bulunuyor.
İsterseniz, karşılaştığınız sorun hakkında bir tartışma başlatabilirsiniz.
Görüşmeleri okuyun