Patates halka çürüklüğü (Clavibacter sepedonicus) – tanımlama ve kontrolü
Patates halka çürüklüğü (Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus) 1914 yılında Almanya, Danimarka, Finlandiya, Norveç, Polonya, İsveç, Rusya gibi patates yetiştiren tüm önemli ülkelerde rapor edilmiştir. Yıllık kayıplar nispeten az olmakla birlikte bazen %50’ye ulaşabilmektedir.
Semptomlar. Saldırıya uğrayan bitkiler vejetasyon döneminin sonuna doğru alt yapraklarda hafif bir solgunluk ve soluk yeşil bir renk değişikliği gösterir. Daha sonra kurumadan önce sarı renk alır. Yumrularda, saldırının başlangıcında, yeraltı gövdelerine yakın iletken damarlı dokularla birlikte krem-sarı alanlar görülür. Daha ileri bir aşamada, iletken damarların bulunduğu halka bölgesinde dokuların yumuşadığı oyuklar ortaya çıkar. Saldırıya uğrayan yumrular, bastırılarak dokulardan bakteriyel eksudat boşaltılır. Bu aşamada, gözlerin etrafında kırmızımsı lekeler görülür ve kaplamada düzensiz çatlaklar vardır.
Patates halka çürüklüğü bir yıldan diğerine hastalıklı yumrular yoluyla bulaşır. Hastalıklı bitkilerde, yumruların enfeksiyonu yeraltı sapları aracılığıyla yapılır. İlk belirtiler yumruların bağlı olduğu bölgede ortaya çıkar, daha sonra bakteri iletim damarları boyunca ilerler. Hastalığın görüldüğü alanlarda kullanılan ekim makineleri önemli bir enfeksiyon kaynağıdır. Deneysel testler patates böcekleri, ağustos böcekleri veya yaprak bitlerinin bakterileri bulaştırabileceğini göstermiştir.
Önlem ve kontrolü. En etkili önleme yöntemi sağlıklı yumruların ekilmesi, ekim ve kalibrasyon makinelerinin dezenfekte edilmesidir. Tohumluk serilerinde kesilmiş yumruların kullanılmasına izin verilmez, çünkü 20-30 sağlıklı yumru hastalıklı bir yumrunun suyu ile bulaşabilir.
Patates ithal ederken, bakterinin gönderen ülkede en azından son 2 yıllık yetiştirme döneminde bulunmadığını gösteren sertifikalar olmalıdır. Depolarda ve paketleme merkezlerinde hijyen önlemlerine titizlikle uyulmalı, kaplar ve paketleme malzemeleri yeni veya dezenfekte edilmiş olmalıdır.