Ketencik (Camelina sativa) Brassicaceae familyasına ait teknik bir bitkidir. Ketencik % 100 mekanize bir yetiştirme teknolojisine sahiptir, yabani otlarla savaşmak için büyük bir kapasiteye sahiptir, toprak erozyonuyla savaşır, vb. Ketencik aynı zamanda mükemmel bir kanola ikamesidir ve yakıt endüstrisinde, ilaç endüstrisinde ve kauçuk endüstrisinde kullanılabilir. Ketencik tedavileri, hastalık ve zararlılardan uzak tutmak için çok önemlidir.

Ketencik, şalgam (Brassica rapa) ile yakından ilişkili bir bitkidir ve bu nedenle onunla bir dizi hastalık veya zararlıyı paylaşır. Ketencik bitkisi üzerinde yapılan çalışmalar, bu bitkinin hastalık ve zararlı saldırılarına karşı daha az duyarlı olduğunu göstermiştir. Ketencik ilkbahar veya sonbaharda da ekilebilir. Bu, tedavilerin ne zaman uygulanacağını belirlemede çok önemlidir.

Ketencikte görülen başlıca hastalıklar

BEYAZ ÇÜRÜKLÜK (SCLEROTINIA SCLEROTIORUM)

Hastalıklı bitkiler sararır ve solar. Tabanda beyaz veya açık sarı lekeler vardır. Zamanla lekeler büyür, kahverengiye döner ve mantarın fruktifikasyonunu temsil eden beyaz bir keçe ile kaplanır. Mantarın sklerotyumu keçenin yüzeyinde görülür. Dairesel şekilli ve siyahtır. Sklerotyum çimlenir ve hastalığın bulaşmasını sağlayan fincan, huni veya disk şeklinde tohumlar üretir. Ketencik bu hastalığa karşı göreceli bir dirence sahiptir.

Önlemi ve kontrol tedbirleri:

• ekimden önce tohum işleme;
• mahsul rotasyonu;
• optimum derinlikte (20-25 cm) çift sürme
• belirli fungisitlerle tedavilerin gerçekleştirilmesi.

TÜYLÜ KÜF (PERONOSPORA BRASSICAE)

Genç bitkilerde sıklıkla görülür. Yapraklarda daha sonra kahverengiye dönüşen sarı lekelerin ortaya çıkması ile karakterizedir. Alt tarafta, lekeler mantarın fruktifikasyonunu temsil eden beyaz-gri bir tüy ile kaplıdır. Kuru havalarda bu tüycükte sporlar gelişir ve bu da hastalığın yayılmasına neden olur. Ketencik bu hastalığa karşı dayanıklıdır.

Önlemi ve kontrol tedbirleri:

• saldırıya uğrayan bitkilerin yok edilmesi;
• uygun tarımsal teknikler;
• mahsul rotasyonu;
• yabani ot kontrolü;
• ekimden önce tohum işleme;
• spesifik fungisitlerle tedavilerin gerçekleştirilmesi.

KÜLLEME (ERYSIPHE CRUCIFERARUM)

Hastalık, yaprakların yüzeyinde ince, beyazımsı, keçe benzeri bir kaplamanın ortaya çıkmasıyla kendini gösterir. Daha sonra, saldırıya uğrayan alanların yüzeyinde mantarın fruktifikasyonunu temsil eden kahverengimsi siyah lekeler gelişir. Hastalık ılımlı sıcaklıklar, yüksek nem ve güçlü ışık yoğunluğu tarafından tercih edilir.

Önlemi ve kontrol tedbirleri:

• mahsul rotasyonu;
• optimum yoğunlukta ekim;
• optimum derinliğe kadar sürme (20-25 cm);
• spesifik fungisitlerle tedavilerin gerçekleştirilmesi.

KÖK URU HASTALIĞI (PLASMODIOPHORA BRASSICAE)

Kökün tüm yüzeyinde kalınlaşmalar ve şişmeler meydana gelir. Zamanla saldırıya uğrayan kökler kahverengiye döner, yumuşar ve çürür. Hastalık vejetatif büyüme döneminin tüm evrelerinde görülür. Erken dönemde saldırıya uğrayan bitkiler küçük kalır ve yapraklar kırmızıya döner. Olgun bitkilerde ise hastalık yaprakların mavi-yeşile dönmesine neden olur. Hastalık toprak asitliği ve azotlu gübre uygulaması ile desteklenir.

Önlemi ve kontrol tedbirleri:

• dirençli melezlerin kullanımı;
• mahsul rotasyonu;
• alçak ve nemli topraklarda ketencik ekiminden kaçınılması;
• nötr toprak pH’ının korunması.

LAHANAGİLLER KARA LEKE (ALTERNARIA BRASSICAE)

Meyve ve yapraklarda küçük, dairesel, kahverengi lekeler gelişir. Lekeler büyür ve bitkinin büyük bir bölümünü kaplar. Ağır etkilenen baklalar artık büyümez ve kolayca açılmaz, bu da tohumların düşmesine neden olur. Lekelerin yüzeyinde aseksüel sporlar ve mantar sporlarından oluşan kahverengimsi-siyah bir toz oluşur.

Önlemi ve kontrol tedbirleri:

• alçak ve nemli topraklarda ketencik ekiminden kaçınılması;
• mahsul rotasyonu;
• optimum derinliğe kadar sürme (20-25 cm);
• özel fungisitlerle tedavilerin gerçekleştirilmesi.

Ketencik bitkisinin başlıca zararlıları

YAYGIN POLEN BÖCEĞİ (MELIGETHES AENEUS)

Tomurcukları dıştan kemirir ve içten de erkek ve dişi organları tüketir. Tomurcuklar kurur ve dökülür ve en az saldırıya uğrayanlar küçük, deforme olmuş meyveler üretir. Dişi, çiçek tomurcuğunu kemirerek küçük bir delik açar ve burada erkek organların üzerine 1-2 yumurta bırakır. Bazen bir tomurcukta farklı dişiler tarafından bırakılmış 15 kadar yumurta bulunur.

Önlem ve kontrol tedbirleri:

• mahsul rotasyonu;
• uygun tarım teknikleri;
• spesifik insektisitlerle tedavilerin gerçekleştirilmesi.

KIRMIZI ŞALGAM BÖCEĞİ (ENTOMOSCELIS ADONIDIS)

Yaprakların kenarlarını düzensiz bir şekilde kemirir, bazen sadece kaburgaları bırakır. Baklalara ve çiçek tomurcuklarına saldırabilir. Böcek kendiliğinden turpgiller üzerinde büyüyebilir. Dişi, 800-900 yumurtayı toprağın 3-4 cm derinliğindeki odacıklara bırakır.

Önlem ve kontrol tedbirleri:

• ekimden önce tohumların işlenmesi;
• mahsul rotasyonu;
• uygun tarım teknikleri;
• bitki kalıntılarının toplanması ve imha edilmesi;
• özel böcek ilaçları ile tedavilerin gerçekleştirilmesi.

ŞALGAM TESTERE SİNEĞİ (ATHALIA ROSAE)

Polifag bir türdür ve Brassicaceae familyasının çeşitli bitkilerine (kanola, hardal, ketencik, vb.) saldırır. Yapraklar alt taraftan kemirilir veya delinir. Başlangıçta delikler küçüktür, daha sonra daha büyük, yuvarlak veya düzenli kenarlı oval hale gelir. Etkilenen bitkiler üzerinde yaklaşık 17-18 mm uzunluğunda larvalar bulunabilir. Siyah başları ve bacakları vardır ve vücutlarının geri kalanı gridir.

Önlem ve kontrol tedbirleri:

• mahsul rotasyonu;
• uygun tarım teknikleri;
• spesifik insektisitlerle tedavilerin gerçekleştirilmesi.

LAHANA TOHUM HORTUMLU BÖCEK (CEUTORHYNCHUS ASSIMILIS)

Yetişkinler gövdelerdeki, saplardaki ve çiçek tomurcuklarındaki küçük oyukları kemirir ve larvalar tohumları tüketir. Gelişimi sırasında bir larva 6 ila 9 arasında tohum tüketir. Yumurtaların bırakılması gelişmekte olan meyvelerde gerçekleşir. Dişi, kapsülün duvarında bir delik açar ve her deliğe bir yumurta bırakır. Bir dişi 35-50 yumurta bırakabilir.

Önlem ve kontrol tedbirleri:

• bitki kalıntılarının toplanması ve imha edilmesi veya toprağa karıştırılması;
• mahsul rotasyonu;
• uygun tarım teknikleri;
• özel böcek ilaçları ile tedavilerin gerçekleştirilmesi.

LAHANA SAPI PIRE BÖCEĞİ (PSYLLIODES CHRYSOCEPHALA)

Polifag bir türdür ve Brassicaceae familyasının çeşitli bitkilerine (kanola, hardal, ketencik, lahana, vb.) saldırır. Larvalar alt yaprakların yaprak saplarını kemirerek sürgünlerin tepesine ulaşabilir. Larvalar tarafından açılan galeriler su ile dolabilir ve bu su kış aylarında donabilir. Bu galeriler aynı zamanda fitopatojenler için geçitleri temsil eder. Ketencik bu zararlıya karşı dayanıklıdır.

Önlem ve kontrol tedbirleri:

• mahsul rotasyonu;
• spesifik böcek ilaçları ile tedavilerin gerçekleştirilmesi.

ELMA GÖZKURDU (EPICOMETIS HIRTA)

Ketencik bitkilerinde çiçek organlarını veya genç yaprakları tüketir. Ergin 9-12 mm uzunluğunda, mat siyah, gri bir tüyle kaplıdır. Yılda sadece bir nesil üretir ve toprakta yetişkin olarak kışı geçirir. Larvalar zararlı değildir.

Önlem ve kontrol tedbirleri:

• spesifik insektisitlerle tedavilerin gerçekleştirilmesi.

LAHANA KELEBEĞİ (PIERIS BRASSICAE)

Polifag bir türdür ve Brassicaceae familyasının çeşitli bitkilerine (kanola, hardal, ketencik, lahana vb.) saldırır. Larvalar yaklaşık 40-50 mm’ye ulaşan uzun bir gövdeye sahiptir. Gelişimin ilk aşamasında sarıdırlar ve tam gelişimde larva gridir. Ayrıca sarı uzunlamasına şeritleri vardır. Son evre larvalar sonbaharda ekilen ketencik bitkilerinin yapraklarına saldırır. Saldırıya uğrayan bitkiler kışa kadar düzgün bir şekilde büyümez ve don tarafından yok edilebilir.

Önlem ve kontrol tedbirleri:

• spesifik insektisitlerle tedavilerin gerçekleştirilmesi.

Yabani ot kontrolü

Ketencik yabani otlara karşı nispeten dayanıklı bir bitkidir. Yabani otları ürün içinde boğma yeteneğine sahiptir, böylece bakım maliyetleri azalır. Tohum yatağının uygun şekilde hazırlanması, vejetatif büyüme döneminin sorunsuz bir şekilde başlamasını sağlar ve vejetatif büyümenin erken aşamalarında ketencik bitkilerini etkileyebilecek yabani otları yok eder.

Arıların korunması

Arı zehirlenmelerinin önlenmesi amacıyla, sahip oldukları tarım ve orman ürünlerine kimyasal uygulama yapan tarım ve orman alanı sahipleri, uygulamadan en az 48 saat önce yerel meclislere yazılı olarak ve kullanılan ürünün adını bildirmekle yükümlüdür.

Yerel meclisler ve tarım veya orman arazilerinin yöneticileri, arıların zehirlenmelerini önlemek için, tarım veya orman arazisi sahiplerinin kimyasal maddelerle işlem yapmadan en az 24 saat önce sabit / daimi veya geçici / pastoral arı kovanı olan arıcılara yazılı olarak veya telefonla duyurmak zorundadır.