Halkalı cücüle, yetiştiricilik teknolojisi hakkında bilgi
Halkalı cücüle (Stropharia rugosoannulata) ilk olarak 1922’de Almanya’da, 1930’da Çekoslovakya’da, daha sonra Japonya’da ve oldukça yakın bir zamanda Fransa’da yetiştirilmiştir.
Botanik özellikleri
Mantarın şapkası sağlam, dinçtir, rengi ortamın çeşitliliğine ve sıcaklığına bağlı olarak sarıdan kahverengiye, farklı kırmızı tonlarına kadar değişir.
Sap oldukça uzun (8-30 cm), grimsi beyaz, 1-3 cm’lik küçük bir çapa sahiptir. Halka lifli, üst tarafı dalgalı ve alt tarafı buruşuktur. Saprofitik selülozik bir türdür, yaprak döken veya selüloz içeriği yüksek diğer materyallerin birikintilerinin yakınında doğal olarak yetişir.
YETİŞTİRME
İki kültür yöntemi bilinmektedir:
Açık havada veya yarı korunaklı yetiştiricilik (sıcak, rüzgârdan korunaklı yerlerde, ağaçlar, diğer bitki türleri veya koruma folyoları kullanılarak).
Mahzenlerde, fidanlıklarda veya barınaklarda (seralar veya poli tüneller) gerçekleştirilen yönlendirilmiş yetiştiricilik.
Halkalı cücüle mantarları, aynı mikro iklim koşullarını gerektiren beyaz kültür mantarlar ve pösteki mantarları ile birlikte yetiştirilebilir. İnkübasyon için sıcaklık 20 °C ve meyve verme için 10-20 °C’dir. Miselyum -10 °C’ye kadar negatif sıcaklıklara ve 30-32 °C’ye kadar pozitif sıcaklıklara dayanabilir.
Kültür teknolojisi
Malzemelerin önceden hazırlık veya kompostlama gerektirmeyen bir besin substratı olarak kullanılabilmesi nedeniyle nispeten basittir. Buğday samanı veya keten sapları, miselyumun yavaşça büyüyebilmesi için kimyasal veya organik gübre eklenmeden kullanılır.
Saman 3-5 gün boyunca platform üzerinde serpilerek veya 1-2 gün boyunca leğen içine daldırılarak nemlendirilir.
1 m² yüzey alanı için 20 kg kuru saman gereklidir. Kuru saman doygunluğa ulaşana kadar sulanır ve 40 cm’lik ardışık katmanlar halinde platform üzerine serilir. Katmanların kalınlığı bastırarak yarıya indirilmelidir.
Platformdaki nem 2-3 gün sonra saman yeniden konumlandırılarak homojenize edilir. Gerekirse nem artırılır ve 2-3 gün sonra saman ekim alanına taşınabilir.
Kalsiyum miselyum üzerinde inhibe edici bir etkiye sahip olduğundan, alçı veya kalsiyum karbonat eklemeyin.
Besin substratı
Alt tabaka sıralı yataklara (düz bir tabaka halinde), mahzenlere (düz bir tabaka halinde veya plastik torbalarda), seralarda veya poli tünellere (ahşap veya plastik levhalar halinde, üst üste gelecek şekilde) serilir.
Miselyum saman ruloları şeklinde üretilir ve teslim edilir, 1-1,5 m²’lik bir alan için 500-600 gr gereklidir. Rulolar ceviz büyüklüğünde parçalara ayrılır. Aşılama, 15 cm aralıklı ve 4-5 cm derinliğindeki açık yuvalara elle yapılır, böylece her m² başına 40 yuva yoğunluğu elde edilir.
Besleyici substratın miselyum tarafından tamamen istila edilmesi 3-9 hafta içinde gerçekleşir ve bu süre zarfında üzerinin kapatılması gerekir.
Örtü karışımı aşağıdaki tariflerden birine göre hazırlanır: 70-80 siyah torf + %20-30 kum veya %70 karışım toprak + %30 kum. Örtü karışımı kalsiyum veya kalsiyum karbonat içermemeli ve pH 5,7-6 arasında olmalıdır.
Hasat
Bahçe yatak yetiştiriciliği için hasat, aşılamadan 12 hafta sonra ve örtüden 4-5 hafta sonra başlar. Hasat, mantarın tam olgunluğa kadar bükülmesi ile yapılır. Halkalı cücüle mantarlarının verimi hem mahzenlerde hem de bahçe yataklarında 12-14 kilo/m²’dir. Üretim hem sonbahar hem de ilkbahar döneminde (Mart-Nisan) elde edilir.