Aronya (Aronia melanocarpa), nemli, bataklık topraklara sahip alanlarda, ormanların yakınında kendiliğinden yetiştiği Kuzey Amerika’ya özgü, Rosaceae familyasından meyve veren bir çalıdır.

Aronya, meyvelerindeki vücut üzerinde faydalı etkileri olan yüksek antioksidan ve vitamin içeriği nedeniyle yetiştiricilerin dikkatini çekmiştir. Gıda amaçlı yetiştiriciliğinin yanı sıra Aronya çalısı dekoratif amaçlı da kullanılmaktadır.

Botanik özellikleri

Aronya, 1-1,5 metre yüksekliğinde, rustik şekilli bir çalı olarak kabul edilir. Taç birkaç kahverengi-gri gövdeden (15-60) oluşur ve tomurcuklar uzar ve kırmızımsı bir renge sahiptir. Çiçek tomurcukları 2-4 yaşındaki dallarda oluşur. Yapraklar basit, tırtıklı kenarlı ve eliptik şekilli, 3-6 cm uzunluğunda, üst tarafı daha koyu renktedir. Sonbaharda yapraklar parlak kırmızıya döner ve yüksek bir estetik değere sahiptir. Çiçekler beyazdır ve korimbe çiçek salkımlarında kümelenmiştir. Çiçeklenme Nisan ve Mayıs ayları arasında gerçekleşir. Tozlaşma entomofildir, bal taşıyan bir türdür. Meyve, aronya meyvesi olarak da adlandırılan, siyah veya kırmızımsı, etli bir çekirdektir.

Çevresel gereksinimleri

Aronia melanocarpa, zayıf asidik ve tınlı topraklar da dahil olmak üzere çok çeşitli topraklardan faydalanabilir. Bazik olanlar hariç farklı pH değerlerini destekler (kireçli toprakları tolere etmez). Dona dayanıklı bir türdür ve genellikle birkaç günlük kuraklığı tolere edebilir. Bununla birlikte, toprak nemi çevresel faktörlerle ilişkili değilse, meyveler solar ve özelliklerini kaybeder. Aronya ışığı seven bir türdür ve gün boyunca mümkün olduğunca fazla güneş ışığına ihtiyaç duyar. Yarı gölgeli koşullarda da yetişir, ancak üretim önemli ölçüde azalır.

Arazi hazırlığı

Aronya meyvesi yetiştiriciliği için, trafiğin yoğun olduğu yollardan en az 500 metre ve endüstriyel kirleticilerden en az 12 km uzakta bulunan nispeten izole araziler tavsiye edilir. Toprak pestisit kalıntıları, nitritler, nitratlar veya diğer kirleticiler içermemelidir. Eğim %10-15’i geçmemeli ve eğimler erozyon (toprak kayması) riski taşımamalıdır. En yüksek verim pH değeri 5,5 ile 7,5 arasında olan, humus bakımından zengin, orta tekstürlü topraklarda elde edilir. Çalılar tuzlu topraklara veya iskelet topraklara (çok taşlı) ya da aşırı nemli topraklara dikilmemelidir.

Arazi hazırlama işlemi, arazideki tüm bitkilerin ve bitki artıklarının temizlenmesiyle başlar. Toprak yabani otlarla yoğun bir şekilde istila edilmişse, total herbisitler uygulanabilir. Gerekirse, arazinin eğimi dikkate alınarak arazi tesviye edilir.

Tavsiye edilen ürünler

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

Her ürünün etiketindeki talimatları dikkatlice okuyun ve uygulayın

Temel gübreleme, toprak analizi ile belirlenen toprak kaynağının durumuna bağlı olarak 400-500 kg NPK kompleks gübre ile yapılır. Bu işlemden sonra, 30-40 cm derinlikte temel sürüm yapılır. 2-3 hafta sonra, toprak diskaro ile iyice sürülür (hatta iki sürme işlemi uygulanabilir). Ek olarak, her bir dikim çukuruna 8-10 kg gübre verilebilir.

Dikim

Arazinin sürümünden hemen sonra, toprağın derin katmanlarını sıkıştırmak için toprağın 50-60 cm derinliğe kadar kazınması önerilir. Çalışma, arazinin sürümünden hemen sonra gerçekleştirilir ve ardından 35-40 cm derinliğinde derin sürüm yapılır. Kazıma işlemini gerçekleştirme imkanı yoksa, sadece derin sürüm yapılır ve ardından diskaro uygulanır.

En uygun dikim dönemi Kasım ayının başında sonbahardır. İşlem sonbaharda gerçekleştirilemezse, dikim erken ilkbaharda yapılabilir. Önerilen dikim şeması, sıralar arasında 2,8-3,5 m ve sıra başına bitkiler arasında 1,2-1,5 m mesafeler anlamına gelir.

Dikim planı oluşturulduğunda, arazi kazılır: her bir çalının konumu işaretlenir. 40x40x40 cm boyutlarında dikim çukurları açılır ve dikim gerçekleştirilir.

Dikimden önce dikim malzemesi şekillendirilir, kuru veya zarar görmüş kökler temizlenir. Başarılı bir dikim için, bitkiler kökleriyle birlikte sarı toprak, sığır gübresi ve sudan oluşan krema kıvamındaki çamura sokulmalıdır.

Bitki, gövdenin 5-10 cm’lik kısmı toprakla kaplanacak şekilde yerleştirilir. Toprak ve kökler arasında mümkün olan en iyi teması sağlamak için çalı etrafındaki toprak sıkıştırılmalıdır. Daha sonra her bitki 4-5 L su ile sulanır. Bitki sıraları boyunca 1,2 m genişliğinde şeritler halinde talaş veya tarımsal tekstil ürünleri ile toprak malçlaması önerilir. Malçlanmış şeritler arasındaki boş alanlar çim türleri, beyaz yonca (Trifolium repens) veya diğer türlerle yetiştirilir veya tekrarlanan diskleme ile temiz tutulur. Dikimden sonraki ilk 2-3 yıl içinde toprak diğer bitkilerden arındırılmalıdır. Sıra aralarının işlenmesi ekimden sonraki üçüncü veya dördüncü yıldan itibaren yapılmalıdır. Aralıktaki bitkilerin biçilmesinden kaynaklanan bitki malzemesi malç olarak kullanılabilir.

En iyi bilinen Aronya çeşitleri Nero, Melrom, Viking, Amit, Hugin’dir.

Bakım çalışmaları

Budama

Budama, aronya plantasyonlarında vazgeçilmez bir çalışmadır. Bu teknolojik işlem, bakım işlerini çok daha kolay hale getirmeyi ve meyve üretimini teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Dikimden sonraki ilk yıllarda, taçlar tekrarlanan budamalarla oluşturulur. Aronya’nın yüksek filizlenme ve sürgün verme kapasitesi nedeniyle taç oluşumu hızlıdır ve periyodik dal gençleştirme çalışmaları kolayca gerçekleştirilebilir.

Tavsiye edilen ürünler

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

Her ürünün etiketindeki talimatları dikkatlice okuyun ve uygulayın

Bitkileri çalı şeklinde yönetmek için, ikinci yıldan başlayarak, 5-8 güçlü ana gövde seçilir ve geriye kalan sürgünler kesilir. Ana, çok yıllık gövdeler üzerinde ikinci dereceden meyve veren dallar oluşacaktır. Vejetatif büyüme döneminde, çalı tabanında ortaya çıkan tüm filizler temizlenir. Meyve uyarıcı ve havalandırma kesimleri yıllık olarak yapılır. Her budamadan sonra, Aronya 5-8 ana çok yıllık dallara sahip olmalıdır. Bunlar ve genç dallar (2-4 yaş) taç içinde eşit olarak dağıtılmalıdır.

Bu çalı, 40-50 cm yüksekliğinde bir gövde ve 4-5 iskelet gövdeden oluşan bir taç ile bir ağaç şeklinde de yönetilebilir. Bu durumda vejetatif dönem boyunca 2-3 kez çelikleme yapılır. Gövdenin tabanında ortaya çıkan filizler ayıklanır. Ek olarak, meyve veren dalların gençleştirilmesi, gereksiz yıllık dalların ve uygun olmayanların (kırık, çok ince, hastalıklardan, zararlılardan veya dondan etkilenmiş) kesilmesiyle ile birlikte periyodik olarak yapılmalıdır.

10-12 yıl sonra çalı gerileme dönemine girer ve daha az meyve verir. Daha sonra taç kısmında gençleştirme kesimleri yapılır. Çok yıllık gövdelere yerleştirilen dallar inceltilir ve genç olanlar (2-3 yaşında) tutulur. Gençleştirme budaması 3-4 yıl boyunca aşamalı olarak yapılır.

Gübreleme

Toprağa karıştırılarak uygulanan doğal gübrelerle (örneğin tezek), 3-4 yıl aralıklarla, 30-40 ton/ha miktarında yapılabilir. En uygun uygulama dönemi Kasım ve Şubat ayları arasıdır. Kompleks, yavaş salınımlı, lokalize gübreler ilkbaharda her bitkiye uygulanabilir (20-30 gr/bitki).

Bitkinin ihtiyacına ve çevre koşullarına bağlı olarak spesifik yaprak gübreleri uygulanabilir.

Bitkilerin stres dönemlerini atlatmalarına yardımcı olmak için özel ürünlerle yapraktan veya kökten gübreleme yapılabilir.

Tavsiye edilen ürünler

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

• Ürünleri farklı bir mağazada bulabilirsiniz

  Mağaza değiştir

Her ürünün etiketindeki talimatları dikkatlice okuyun ve uygulayın

Sulama

Sulama, özellikle uzun süreli kuraklık koşullarında plantasyonun optimum gelişimini sağlayan önemli bir çalışmadır. Genel olarak, Aronya’nın sulanması, hektar başına 300-400 metreküp oranla sezon başına 4-6 sulamayı içerir. Yağmurlama veya damla sulama yöntemleri başarıyla kullanılabilir. Damla sulama sistemi kullanılması durumunda, suda çözünen gübreler sulama suyuyla birlikte verilebilir.

Haşere kontrolü, aronya kültür teknolojisinin önemli bir parçasıdır.

Aronya meyvelerinin hasadı

Aronya, ekimden sonraki ikinci yıldan itibaren meyve veren aceleci bir türdür. Aronya meyveleri Ağustos sonu veya Eylül başında hasat edilir ve depolamaya karşı oldukça dayanıklıdır. Üretim sanayileşmeye yönelikse, meyveler sonbaharın ortasında veya hatta sonunda hasat edilir. Meyvelerden meyve suları, reçeller, fitofarmasötikler vb. elde edilebilir.