My Cart
Alışveriş sepetinizde hiç ürün yok.
Anadolu kestanesi tedavileri, haşere ve hastalık kontrolü
Yayınlandı: Ağustos 3, 2023 Değiştirilme tarihi: 26 Nisan 2024
Anadolu kestanesi (Castanea sativa) – Akdeniz bölgesine özgü bir türdür. Anadolu kestanesi, 15-25 metre yüksekliğinde güçlü ağaçlar şeklinde büyür ve geniş, piramidal veya küresel taçlar oluşturur. Yıllık ortalama sıcaklığın 9 °C’yi aştığı bölgelerde normal olarak büyür ve gelişir. Uzun ve sıcak sonbaharları tercih eder, ani donlara karşı hassastır. Kestane dekoratif veya meyve rolüne sahip olabilir. Kestane nişasta, lif, protein, yağ, potasyum, fosfor, magnezyum, kükürt, kalsiyum ve vitaminler (A, B1, B2, E, C) içerir. Anadolu kestanesi tedavileri, meyve ağaçlarını sağlıklı, hastalık ve zararlılardan uzak tutmak için çok önemlidir.
ANADOLU KESTANESİNİN BAŞLICA HASTALIKLARI
Kestane yanıklığı (Cryphonectria parasitica)
Anadolu kestanesi mahsulüne saldıran en tehlikeli hastalıktır. Amerika Birleşik Devletleri’ne özgüdür, buradan dünyaya yayılmıştır ve şu anda 76 türü tespit edilmiştir. Belirtiler, sarı-kahverengi kanserli oluşumların eşlik ettiği dal ve gövde deformasyonlarıdır. Yapraklar kahverengiye döner ancak ağaca bağlı kalır. Amerika ve Avrupa’da yetişen Anadolu kestanesi türleri bu patojene karşı çok hassastır.
Önleme ve kontrol tedbirleri:
- yaralanmalara neden olmamak için kestanelerin dikkatli bir şekilde hasat edilmesi;
- tedavi karmaşık ve çok pahalıdır.
- Biyolojik, mekanik, kimyasal yöntemler vb. uygulanır;
- saldırıya uğramış örneklerin uzaklaştırılması ve yok edilmesi.
Kök ve kökboğazı çürüklüğü (Phytophthora spp.)
Hastalık yaprakların solması ve kahverengileşmesi ile kendini gösterir. Ağaçların büyümesi yavaşlar ve erken kurur. Bakteriyel kanser tarafından üretilenlere benzer lezyonlar gövdenin bazal bölgesinde görülür. Yağışlı havalarda lezyonlar yapışkan bir sıvıyla kaplanır. Bu hastalık aşırı toprak nemi koşullarında ortaya çıkar.
Önleme ve kontrol tedbirleri:
- rasyonel sulama;
- sulak alanlardan kaçınılması;
- bu hastalığı kontrol altına almak için önerilen bir tedavi yoktur.
Yaprak yanıklığı (Guignardia aesculi)
Hastalık yağlı lekelerin ortaya çıkmasıyla kendini gösterir. Hastalık ilerledikçe lekeler kırmızımsı bir renk alır ve sarı bir halkayla çevrelenir. Lekeler tek başına olabilir veya birleşebilir. Saldırıya uğrayan dokularda mantarın meyve gövdelerini temsil eden siyah noktasal oluşumlar görülebilir. Şiddetli vakalarda ağaç yapraklarını kaybeder.
Önleme ve kontrol tedbirleri:
- bu hastalığı kontrol altına almak için önerilen bir tedavi yoktur.
ANADOLU KESTANESİ ANA ZARARLILARI
Yaprak bitleri
Bir bitkiden diğerine veya bir türden diğerine göç eden polifag türlerdir. Kendiliğinden oluşan florada büyürler ve daha sonra kültür türlerine geçerler. Yaprakların, çiçeklerin veya çiçek salkımlarının ve genç sürgünlerin alt tarafında bir kolonidir. Böcekler sokar ve hücre suyunu emerek bitkide strese neden olur. Şiddetli bir saldırı durumunda ağacın hastalığa karşı direncini azaltır.
Kontrol yöntemleri:
- spesifik insektisitlerle kimyasal işlemler.
Akarlar
Bunlar çıplak gözle görülmesi çok zor olan böceklerdir. Hem kültür türleri hem de kendiliğinden yetişen türler olmak üzere birçok bitkiye ve meyve veren çalılara saldıran polifag türlerdir. Hücre özsuyu ile beslenirler. Saldırıyı takiben yapraklar parşömen benzeri bir görünüme sahip olur, çiçekler dökülür ve bitki gelişimini durdurur.
Kontrol yöntemleri:
- spesifik insektisitlerle kimyasal işlemler.
Kabuklu bitler
200’den fazla bitki türüne saldıran polifag türlerdir. Yılda 1-3 nesli vardır ve larva evresinde etkilenen türlerin kabuğunda kışı geçirir. Dişiler ve larvalar, konukçunun hücre özsuyu ile beslenerek tüm bitki organlarına yayılır. Büyük bir saldırı durumunda, böceklerin vücudunu koruyan kalkanlar üst üste biner ve bitkileri boğar. Ağaçlar durgunlaşır ve 2-3 yıl sonra kururlar.
Kontrol yöntemleri:
- saldırının izlenmesi;
- spesifik insektisitlerle kimyasal tedaviler.
Kestane gal arısı (Dryocosmus kuriphilus)
Çin’e özgü, iki haşhaş tohumu büyüklüğünde bir türdür. Dişiler yumurtalarını yaprakların içine ve çiçek tomurcuklarına bırakır. Yumurtadan çıktıktan sonra larvalar yapraklar, gövdeler ve çiçek tomurcukları ile beslenerek deformasyona neden olur. Böylece kırmızımsı küresel oluşumlar ortaya çıkar. Bu türün popülasyonu doğal avcılar tarafından kontrol altında tutulmaktadır.
Kontrol yöntemleri:
- spesifik insektisitlerle kimyasal işlemler.
Japon böceği (Popillia japonica)
300’den fazla bitki türüne saldıran polifag bir türdür. Erginler yeşilimsi, metalik bir vücuda sahiptir. Yetişkinler ilkbaharın sonlarında ortaya çıkar ve yapraklarla beslenir. Saldırının ardından yapraklar delikli görünür.
Kontrol yöntemleri:
- spesifik insektisitlerle kimyasal işlemler.
Ağustos böcekleri (Magicicada spp.)
Doğrudan veya dolaylı zarara neden olan polifag türlerdir. Sürgünlerin veya genç yaprakların hücresel özsuyu ile beslenirler. Saldırının ardından deforme olur ve kururlar. Bu ağustos böcekleri ayrıca bir dizi virüs veya mikoplazmozu da bulaştırabilir. Bazı türler yumurtalarını bıraktıkları genç sürgünlerde ovipozitör ile bir kesik açarlar. Bu kesikler patojenler için geçitlerdir.
Kontrol yöntemleri:
- spesifik insektisitlerle kimyasal işlemler.
Küçük kestane biti (Curculio sayi)
Birkaç yılda bir nesil geliştirir ve toprağın yüzey tabakasında ergin olarak kışı geçirir. Yetişkinler ağaçlara tırmanır ve yumurtalarını meyvelerin içine bırakır. Yumurtadan çıktıktan sonra larvalar meyvenin (kestane) iç kısmıyla beslenir. Böylece üretim hem niceliksel hem de niteliksel olarak azalır.
Kontrol yöntemleri:
- spesifik insektisitlerle kimyasal işlemler.
At kestanesi yaprak madencisi (Cameraria ohridella)
Bu tür tehlikelidir ve kestane türleri için bir sorundur. İlk olarak 1980 yılında Makedonya’da tespit edilmiştir. Yılda birkaç nesil (2-3) geliştirir, larvalar çok tehlikelidir. Bir dişi bir yaprağa yaklaşık 40 yumurta bırakabilir. Yumurtadan çıktıktan sonra larvalar yaprağa girer ve iki epidermisi sağlam bırakarak parankiması tüketir. Saldırının ardından yapraklar kurur ve dökülür.
Kontrol yöntemleri:
- düşen yaprakları toplamak ve yok etmek;
- Nisan-Mayıs aylarında, kestaneler çiçek açmadan önce, spesifik insektisitlerle bir tedavi uygulayın.
Ambrosya böceği (Xylosandrus spp.)
Çeşitli ağaç türlerine saldıran zararlılar vardır. Dişiler gövdelerde ve yumurtalarını bıraktıkları kalın dallarda tüneller açarlar. Ciddi durumlarda tüm gövdeyi tahrip edebilirler. Bu böcekler, selülozu sindirmelerine yardımcı olan bir mantar türü ile simbiyoz halinde yaşarlar.
Kontrol yöntemleri:
- saldırıya uğrayan dalların kesilmesi ve yok edilmesi.
Uzman tavsiyesi 
