Trybula – sadzenie, uprawa i zbiory
Trybula jest uprawiana ze względu na swoje liście, które dzięki wysokiej zawartości olejków eterycznych, dodają specyficznego aromatu do potraw. Używane są do przyprawiania sałatek, ostrych sosów, omletów, zup, mięsa, rybnych potraw itp.
Co więcej jest również używana w medycynie, jako środek tonizujący oraz poprawiający funkcje narządów trawiennych. W przemyśle farmaceutycznym służy on do przygotowywania leków na wysypkę oraz problemy organów wewnętrznego wydzielania.
Liście trybuli zawierają witaminę C, prowitaminę A, sole mineralne, olejki eteryczne itd.
Pochodzenie i rozpowszechnienie
Pochodzi ona z Azji i była używana przez Rzymian od III wieku p.n.e.. Do krajów europy zachodniej została przywieziona w XIV wieku, począwszy od Włoch. Następnie przetransportowano ją do Ameryki.
Charakterystyka botaniczna
Trybula jest jednoroczną rośliną z niezwykle rozgałęzioną łodygą, osiąga 40-60 cm wysokości i jest pokryta dużymi włoskami, zwłaszcza w okolicy węzłów. Kwiaty są białe i ułożone w złożonych baldachach. Kwitnie w maju-czerwcu. Owoce (poprawnie nazywane nasionami) są wydłużone i szpiczaste na końcu, o gładkiej, czarno-brązowej powierzchni. Skuteczność kiełkowania wynosi około 95% i utrzymuje się przez 3-4 lata.
Wymagania środowiskowe
Trybula będąc odporną na zimno rośliną kiełkuje wcześnie. Nie posiada dużego zapotrzebowania na światło, dzięki czemu rośnie w częściowo zacienionych miejscach (pośród drzew w sadach), dostatecznie wilgotnych o dużej żyzności. W przypadku suszy i silnego światła, szybko wykształca pędy kwiatowe.
Technologia uprawy
Trybulę uprawia się poprzez siew bezpośredni, w prostych rzędach, bądź pasmowo, etapami (co dwa tygodnie) od marca do września. Na podniesionej warstwie gleby wysiewa się 5 rzędów o szerokości 104 cm. Odległość pomiędzy rzędami wynosi 20cm, a rośliny są przerzedzone do 25-30cm. Skutkuje to w rezultacie 160-190 tysięcy roślin na hektar.
Dobrze się również nadaje do uprawy sukcesywnej lub towarzyszącej. W okresie wzrostu wegetatywnego, należy dbać o uprawę poprzez odchwaszczanie, a przede wszystkim poprzez nawadnianie. Jest to roślina wymagająca wilgoci.
Zbiory rozpoczynają się 30-35 dni po wykiełkowaniu i odbywają się poprzez odcięcie liści na zewnątrz rozety. Liście są bardzo nietrwałe i mogą być przechowywane w normalnych warunkach otoczenia tylko przez jeden dzień. Pakując i przechowując je w temperaturze 10° C przy wilgotności względnej 90%, okres przechowywania można wydłużyć do 9 dni.