Orzech włoski (Juglans regia) to gatunek należący do rodziny Juglandaceae, pochodzący z obszaru między Półwyspem Bałkańskim a Chinami. Jest to duże drzewo, które może osiągnąć 25 metrów wysokości. Pień jest wytrzymały, a kora gładka i szara. Korona orzecha włoskiego jest mocno rozgałęziona, z silnymi gałęziami. Orzech włoski ma zastosowanie w przemyśle spożywczym, drzewnym, a także jako roślina dekoracyjna. Orzech włoski owocuje po 5-8 latach od posadzenia, a maksymalne plony uzyskuje się po 10 latach. Drzewo owocuje przez okres od 30 do 100 lat.

GŁÓWNE CHOROBY DRZEW ORZECHA WŁOSKIEGO

WIRUSY

Wirus liściozwoju czereśni w orzechu włoskim

Wirus ten stopniowo zmniejsza wigor drzew, liście żółkną oraz więdną, a drzewo przedwcześnie traci liście. Ponadto pędy końcowe są słabe i nie rozwijają się normalnie, a w korze mogą pojawić się pęknięcia lub nawet dziury. Jeśli kora zostanie usunięta w obszarach, w których występują objawy, można zobaczyć czarny pasek. Wirus ten jest przenoszony przez zakażony pyłek i szczepienie.

Zapobieganie i środki kontroli:

• stosowanie zdrowych szczepów i podkładek;
• usuwanie zainfekowanych drzew z sadu.

BAKTERIOZA

Bakteryjna zgorzel orzecha włoskiego (Xanthomonas arboricola pv. juglandis)

Choroba ta atakuje liście, pędy, kwiatostany i owoce. Na liściach drzew orzecha włoskiego pojawiają się duże, kanciaste plamy, prowadzące do ich deformacji. Pędy mają brązowe plamy, na powierzchni których pojawiają się wycieki gumozy. W deszczową pogodę pędy wyginają się i wysychają. Na młodych owocach pojawiają się dymne plamy, które brązowieją. Patogen wnika do owocu i może zniszczyć rdzeń. Kwiaty męskie brązowieją, a poprzez pyłek choroba przenosi się na kwiaty żeńskie. Bakterioza zimuje w pęknięciach kory i na zainfekowanych szczątkach roślinnych oraz przenika do drzewa orzecha włoskiego przez aparaty szparkowe lub rany spowodowane pracami konserwacyjnymi.

Zapobieganie i środki kontroli:

• przycinanie porażonych pędów do zdrowego drewna;
•  zastosowanie zabiegu z użyciem 4-5% mieszanki Bordeaux i pokrycie ran gojącym mastyksem;
• stosowanie specjalnych zabiegów w okresie spoczynku;
• stosowanie zabiegów na bazie miedzi w okresie wzrostu wegetatywnego.

Guzowatość korzeni (Agrobacterium radiobacter pv. tumefaciens)

Choroba ta objawia się pojawieniem się guzów (galasów), które mają różne rozmiary, w zależności od wieku rośliny i dotkniętego organu. Początkowo małe, gładkie, miękkie guzy pojawiają się na korzeniach, łodygach, rzadziej na gałęziach lub liściach. Z czasem guzy powiększają się, stają się brązowe lub brązowo-czarne, mają szorstki wygląd. Patogen dostaje się do drzewa orzecha włoskiego poprzez rany spowodowane przez nicienie, grad, owady itp. Ponadto pojawieniu się tej choroby sprzyjają temperatury od 22 do 30 ° C i wilgotność powietrza wynosząca 80%.

Zapobieganie i środki kontroli:

• sortowanie sadzonek przed sadzeniem;
• założony sad na odpowiednio przygotowanym gruncie;
• dezynfekcja nożyczek i narzędzi podczas przenoszenia z jednego drzewa na drugie;
• przycinanie dotkniętych gałęzi, aż do zdrowego obszaru;
• stosowanie mieszanki Bordeaux i pokrywanie ran leczniczym mastyksem;
• moczenie korzeni sadzonek w roztworze mieszaniny Bordeaux 1%;
• zabiegi podczas wegetacji produktami na bazie miedzi.

MYKOZY ORZECHA WŁOSKIEGO

Antraknoza orzecha włoskiego (Gnomonia juglandis)

Głównym celem ataku są liście i owoce. Na liściach orzecha włoskiego pojawiają się małe, szare plamki otoczone brązową otoczką. Plamy łączą się i niszczą cały liść. Zaatakowane owoce mają brązowe plamy. W pobliżu tych plam tkanki zapadają się, a na ich powierzchni pojawiają się owocniki grzyba. Jeśli atak nastąpi wcześnie, rdzeń owocu może zostać zniszczony. Grzyb ten może również atakować pędy, tworząc wydłużone brązowe plamy, które powodują rakowe owrzodzenia. Grzyb zimuje na resztkach roślinnych z powierzchni gleby.

Zapobieganie i środki kontroli:

• palenie lub zakopywanie liści w sadzie;
• przeprowadzanie zabiegów z użyciem określonych fungicydów.

Nectria spp.

Choroba wnika do orzecha włoskiego poprzez ranę powstałą w wyniku przycinania. Kora w dotkniętym obszarze złuszcza się, a tkanki zapadają się. W ten sposób dotknięty obszar nabiera rakowego wyglądu. Grzyb może zaatakować wszystkie organy nadziemne, w tym owoce. Przez to one gniją i opadają. Jeśli grzyb zaatakuje pień, drzewo nieodwracalnie uschnie.

Zapobieganie i środki kontroli:

• sprawdzanie sadzonek przed sadzeniem;
• sterylizacja narzędzi alkoholem lub chlorem;
• zrównoważone nawadnianie i nawożenie;
• przycinanie dotkniętych gałęzi;
• duże rany powstałe w wyniku prac konserwacyjnych powinny być pokryte mastyksem;
• przycinanie dotkniętych gałęzi.

Zgnilizna korzeni (Phytophthora spp.)

Choroba objawia się więdnięciem i brązowieniem liści. Drzewa rosną powoli i przedwcześnie usychają. W dolnej części pnia pojawiają się zmiany podobne do tych powodowanych przez raka bakteryjnego. Przy wilgotnej pogodzie zmiany pokrywają się lepką cieczą. Choroba ta występuje w warunkach nadmiernej wilgotności gleby.

Zapobieganie i środki kontroli:

• racjonalne nawadnianie;
• nie ma zalecanego leczenia tej choroby.

GŁÓWNE SZKODNIKI DRZEW ORZECHA WŁOSKIEGO

Owocówka jabłkóweczka (Cydia pomonella)

Jest to gatunek polifagiczny, który atakuje kilka gatunków drzew owocowych (w tym drzewo orzecha włoskiego). Larwy w różnym wieku atakują owoce. Samice składają jaja bezpośrednio na owocach lub na liściach w ich pobliżu. Po wykluciu larwy drążą tunele w zaatakowanych owocach, pozostawiając w nich odchody.

Metody zwalczania:

• zabiegi chemiczne z użyciem określonych środków owadobójczych.

Oprzędnica jesienna (Hyphantria cunea)

Jest to gatunek polifagiczny, który atakuje drzewa ozdobne (morwy, platany itp.), a także gatunki drzew owocowych. Wydaje dwa pokolenia rocznie i zimuje jako poczwarka w powierzchniowej warstwie gleby. Owad ten powoduje defoliację drzew, a tym samym spadek produkcji owoców. Gąsienice znajdujące się na spodniej stronie liści zaczynają je zjadać. Budują również rodzaj gniazda, wewnątrz którego żerują.

Metody zwalczania:

• przeprowadzanie specjalnych zabiegów owadobójczych.

Misecznik śliwowy (Parthenolecanium corni)

Jest to gatunek polifagiczny, który atakuje kilka drzew owocowych, winorośli itp. Rozwija jedno pokolenie rocznie i zimuje jako larwa na korze zaatakowanych gałęzi. Dorosłe osobniki i larwy kolonizują gałęzie oraz pędy, powodując martwicę tkanek. Po ataku liście ulegają częściowej lub całkowitej etiolacji, przez co masowo opadają. Zbiory są corocznie zmniejszane, a zaniedbane drzewa usychają. Zaatakowane części pokrywają się słodkimi odchodami, na których rozwija się sadza.

Metody zwalczania:

• czyszczenie gałęzi szorstką szczotką
• stosowanie zalecanych zabiegów w okresie spoczynku z użyciem produktów na bazie olejów ogrodniczych;
• wykonywanie zabiegów w okresie wegetacji przy użyciu określonych środków owadobójczych.

Przędziorek owocowiec (Panonychus ulmi)

Wydaje 5-6 pokoleń rocznie i zimuje w stadium jaja na korze drzew, gałęziach itp. Zaatakowane liście wysychają i odpadają, powodując defoliację. W wyniku ataku następuje spadek wzrostu liści, a tym samym spadek produkcji. Ponadto w wyniku ataku zmniejsza się odporność drzew na choroby.

Metody zwalczania:

• przeprowadzanie zabiegów z użyciem określonych środków owadobójczych.

Mszyce

Są to gatunki polifagiczne, które migrują z jednej rośliny na drugą lub z jednego gatunku na inny. Rosną na roślinach występujących naturalnie, a następnie przenoszą się na gatunki uprawne. Tworzą kolonie na spodniej stronie liści, kwiatów lub kwiatostanów i młodych pędów. Owady żądlą oraz wysysają sok komórkowy, powodując stres u rośliny. W przypadku silnego ataku zmniejsza odporność drzewa na choroby.

Metody zwalczania:

• przeprowadzanie zabiegów z użyciem określonych środków owadobójczych.

Eriophyes erinea

Szkodnik ten może powodować przedwczesną defoliację drzewa, a tym samym spadek produkcji. Wydaje kilka pokoleń rocznie i żywi się sokiem komórkowym liści orzecha włoskiego. W wyniku użądleń na spodniej stronie liści powstają nieregularne plamy o różnej wielkości. W górnej części liścia obok tych plam pojawiają się charakterystyczne zgrubienia.

Metody zwalczania:

• stosowanie zalecanych zabiegów w okresie spoczynku;
• stosowanie zabiegów w okresie wegetacji z użyciem określonych insektycydów.