Melisa lekarska – sadzenie, uprawa i zbiór
Opublikowano: 28 grudnia, 2022 Zmodyfikowano: 24 kwietnia 2024
Zielone i suszone liście melisy lekarskiej (Melissa officinalis) służą do przyprawiania i aromatyzowania wielu potraw oraz do sporządzania nalewek. Roślina zawiera olejki eteryczne, terpeny (pinen, limonen, ocimen), garbniki, węglowodany, substancje goryczkowe, sole mineralne żelaza, glinu i potasu, co decyduje o jej zastosowaniu w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, perfumeryjnym, kosmetycznym.
Liście mają zastosowanie lecznicze, są antyseptyczne, karminatywne, uspokajające, gojące, zabliźniające. Melisa lekarska znana jest z silnego działania owadobójczego względem moli. Jest cenną rośliną miododajną i posiada aspekt dekoracyjny poprzez ogólny aspekt.
Pochodzenie i rozpowszechnienie
Melisa pochodzi z południowej Europy. Była znana w kulturze starożytnej, doceniana przez Greków i Rzymian jako roślina miododajna i aromatyczna.
W X wieku zaczęto ją uprawiać w Hiszpanii, skąd rozprzestrzeniła się na inne kraje europejskie. Obecnie jest szeroko uprawiana w śródziemnomorskim regionie Europy (Francja, Włochy, Hiszpania) oraz w Azji.
Cechy botaniczne
Jest to bylina, która posiada poziome kłącze z licznymi korzeniami przybyszowymi. Łodyga jest rozgałęziona, o wysokości 60-120 cm, prosta, czasem rozłogowa, pokryta lekkim meszkiem.
Liście natomiast są jajowate, posiadają tępy wierzchołek, ząbkowano – karbowane brzegi, pokryte meszkiem , o przyjemnym aromacie i lekko gorzkim smaku. Kwiaty kolory białego lub czerwonawego, skupione w okółkowych kwiatostanach, kwitną od czerwca do końca sierpnia.
Owoce, niewłaściwie nazywane nasionami, są jajowate, gładkie, kasztanowe, o niewielkich rozmiarach. Zdolność kiełkowania nie jest duża i trwa 2-3 lata. Rośliny kiełkują powoli, po 20-30 dniach od wysiewu.
Wymagania środowiskowe
Melisa jest rośliną wrażliwą na niskie temperatury, co daje dobre efekty w regionach o łagodnych zimach. Posiada duże wymagania pod względem światła, a zacienienie negatywnie wpływa na rozwój i gromadzenie olejków eterycznych. Wymaga gleb lekkich, piaszczysto-gliniastych, wystawionych na działanie słońca, bez nadmiernej wilgoci i niezbyt żyznych, gdyż nadmiar próchnicy zmniejsza zawartość olejków eterycznych.
Uprawa
Uprawy można zakładać z nasion i wegetatywnie przez podział krzewów. Siew bezpośredni w polu należy wykonać w kwietniu, w rzędach oddalonych od siebie o 40-50 cm.
Do podziału krzewów nadają się rośliny 3-5 letnie, które jesienią lub wiosną należy wyjąć z ziemi, przyciąć, zanurzyć w mieszaninie ziemi i obornika oraz podlać przed posadzeniem.
Pielęgnacja
Prace pielęgnacyjne polegają na odchwaszczaniu, przerzedzaniu roślin, aby odległość między nimi wynosiła 20-30 cm w rzędzie, podlewaniu w okresach suchych oraz nawożeniu nawozami chemicznymi lub organicznymi, bezpośrednio po zebraniu liści.
Zbiór
Pierwsze zbiory przeprowadza się w czerwcu, na początku kwitnienia, poprzez ścięcie łodyg, z których następnie usuwa się liście, które należy natychmiast wysuszyć w cieniu, aby uniknąć czernienia liści i ulatniania się olejków eterycznych. Sztuczne suszenie powinno odbywać się w temperaturze 30° C.